විදේශගත ශ්‍රමිකයන්ට විදත් වාහනයක් ගෙන්වීමට අවස්ථාව සැලසූ යෝජනා ක්‍රමය යටතේ මෙරටට ආනයනය කළ වාහන 510ක් සඳහා සුඛෝපභෝගී බදු නිදහස් සීමාව රුපියල් මිලියන 06 සිට රුපියල් මිලියන 12 දක්වා ඉහළ දැමීම මඟින් රජයට රුපියල් මිලියන 1384ක බදු ආදායමක් අහිමිව ඇතැයි ජාතික විගණන කාර්යාලය නිකුත් කළ නවතම වාර්තාවක දැක්වෙයි.
විදේශගත ශ්‍රී ලාංකික ශ්‍රමිකයන්ගෙන් ලංකාවට ලැබෙන ප්‍රේෂණ ඉහළ නැංවීමේ අරමුණින් එවන ලද ප්‍රේෂණ මත පදනම්ව විද්‍යුත් වාහනයක් ආනයනය කිරීම සඳහා බලපත්‍රයක් ලබාදීමට කම්කරු හා විදේශ රැකියා අමාත්‍යාංශය 2022 වර්ෂයේ ආරම්භ කළ යෝජනා ක්‍රමය පිළිබඳ ජාතික විගණන කාර්යාලය නිකුත් කළ විශේෂ විගණන වාර්තාවේ මේ බව සඳහන් කර ඇත.
ඒ අනුව, වාහන ආනයනය තාවකාලිකව අත්හිටුවා තිබූ අවස්ථාවක විදේශගත ශ්‍රමිකයන් දිරිගැන්වීමේ අරමුණින් විද්‍යුත් වාහනයක් ආනයනයට අවස්ථාව දීමත් ආනයනය කරන වාහනය මත අය කරන සුඛෝපභෝගී බදු නිදහස් සීමාව රුපියල් මිලියන 6 සිට රුපියල් මිලියන 12 දක්වා ඉහළ නැංවීමත් මෙම යෝජනා ක්‍රමය යටතේ සිදු කර තිබිණි.
කම්කරු හා විදේශ රැකියා අමාත්‍යාංශයෙන් ලද තොරතුරු අනුව යෝජනා ක්‍රමය යටතේ 2022 සැප්තැම්බර් මස 22 වැනිදා සිට 2024 ජූනි මස 30 වැනිදා දක්වා කාලය තුළ බලපත්‍ර 1077 නිකුත් කර ඇති අතර එයින් බලපත්‍ර 77ක් අවලංගු කර ඇත.
2024 ජූනි මස 30 වැනි දින සිට වලංගු බලපත්‍ර 1000 අතුරින් බලපත්‍ර 510ට අදාළව පමණක් වාහන ආනයනය කිරීමට අදාළ බලපත්‍රලාභීන් කටයුතු කර ඇත. මෝටර් රථ කොමසාරිස් ජනරාල් කාර්යාලයේ එදිනට අදාළව ආනයනික වාහනවලින් 375ක් පමණක් ලියාපදිංචි කර ඇති බව ද එහි සඳහන් වේ.
2024 ජූනි 30 වැනි දින වන විට අමෙරිකානු ඩොලර් 121,505,640ක් වූ විදේශ ප්‍රේෂණ යෝජනා ක්‍රමය යටතේ බලපත්‍රලාභීන්ගේ බැංකු වෙත ලැබී ඇති අතර ආනයනික වාහන 510කට අදාළව අමෙරිකානු ඩොලර් 24,100,757ක් විදේශ වෙත ප්‍රේෂණය කර තිබිණි.
මෙම බලපත්‍ර නිකුත් කිරීමේ ක්‍රියාවලිය සම්බන්ධයෙන් මූලික හා අත්‍යවශ්‍ය තොරතුරු විධිමත් අභ්‍යන්තර පාලන ක්‍රමවේද යටතේ පිළිගත හැකි පරිදි ලේඛනගත කිරීමේ ක්‍රමවේදයක් කම්කරු හා විදේශ රැකියා අමාත්‍යාංශය අනුගමනය නොකිරීම හේතුවෙන් සහ බලපත්‍ර නිකුත් කිරීමට අදාළව අයදුම්පත් භාර ගැනීම, පරීක්ෂා කිරීම, බලපත්‍ර නිකුත් කිරීම, අවලංගු කිරීම ඇතුළු සියලු කරුණු කම්කරු හා විදේශ රැකියා අමාත්‍යාංශයේ නිලධාරීන් කීපදෙනකු විසින් අක්‍රමවත් පරිදි සිදු කර තිබීම හේතුවෙන් ව්‍යාපෘතිය ක්‍රියාත්මක කිරීමේදී බරපතළ ලෙස විනිවිදභාවය කඩකර තිබුණු බව විගණනයෙන් නිරීක්ෂණය වී ඇත.
තවද සහනදායී තීරුබදු බලපත්‍ර නිකුත් කිරීම සම්බන්ධයෙන් දැනට ක්‍රියාත්මක රජයේ අධිකාරී ආයතනය වන මහා භාණ්ඩාගාරයේ වෙළෙඳ හා ආයෝජන ප්‍රතිපත්ති දෙපාර්තමේන්තුව හෝ මෙම ව්‍යාපෘතිය ක්‍රියාත්මක කිරීමේදී බලපත්‍ර නිකුත් කළ යුතු යැයි අමාත්‍ය මණ්ඩල අනුමැතිය දී තිබූ ආනයන අපනයන පාලක වෙත එම කටයුතු පැවරීමකින් තොරව කම්කරු හා විදේශ රැකියා අමාත්‍යාංශයේ ලේකම් විසින් එම කටයුතු පවරා ගැනීම තුළින් අධිකාරි බලය අවභාවිත කිරීම හා පැවතිය යුතු යහපත් අභ්‍යන්තර පාලන ක්‍රමවේද නොසලකා හැරීමක් කර ඇතැයි ද එහි සඳහන් වෙයි.
මෙම යෝජනා ක්‍රමය යටතේ බලපත්‍රයක් ගැනීමට නම් 2022 මැයි මස 01 වැනිදා සිට 2023 සැප්තැම්බර් මස 15 වැනිදා දක්වා කාලපරිච්ඡේදය තුළ විදේශ රටක සේවා නියුක්ත වී සිටීමේ කොන්දේසිය සපුරාලිය යුතු වුවත් එලෙස තහවුරු කර ගැනීමේ ක්‍රමවේදයක් අමාත්‍යාංශය මඟින් අනුගමනය කර නැතැයි ද ස්වාධීන විගණන පරීක්ෂාවලදී විදේශගත වූ බවට තහවුරු නොවූ පුද්ගලයන් 04 දෙනකු වෙනුවෙන් ද අදාළ නීති රීති රෙගුලාසි නොසලකා විද්‍යුත් වාහන ආනයන බලපත නිකුත් කිරීමට අමාත්‍යාංශයේ කටයුතු කර ඇතැයි ද විගණනයෙන් තහවුරු වූ බව සඳහන් වේ.
මෙම පුද්ගලයන් 04 දෙනාගේ බැංකු ගිණුම්වලට සමාලෝචිත කාලපරිච්ඡේදය තුළ අමෙරිකානු ඩොලර් 445,942ක විදේශ ප්‍රේෂණ ලැබී තිබුණ ද විදේශගත නොවූ පුද්ගලයන්ගේ බැංකු ගිණුම් සඳහා ලැබී තිබුණු මෙම විදේශ මුදල් ප්‍රේෂණ ලැබී ඇත්තේ මුදල් විශුද්ධිකරණය මඟින් හෝ වෙනත් අනීතික ආකාරයකින් නොවන බවට තහවුරු කර ගැනීමට අමාත්‍යාංශය කටයුතු කර නැත.
මෙම විද්‍යුත් වාහන බලපත්‍රයක හිමිකම ලැබීමට විදේශගත වී සිටිය යුතු අවම නිශ්චිත කාලසීමාවන් පිළිබඳ අදාළ චක්‍රලේඛය මඟින් නිශ්චය කර තිබී නැති අතර දින 03 සිට මාස 03 දක්වා වූ කෙටි කාලපරිච්ඡේදයක් තුළ විදේශගතව සිට පැමිණි පුද්ගලයන්ට හා කඩින් කඩ විදේශගත වූ පුද්ගලයන් සඳහා ද මෙම යෝජනා ක්‍රමය යටතේ බලපත්‍ර ලබාදීමට කම්කරු හා විදේශ රැකියා අමාත්‍යාංශය මඟින් කටයුතු කර ඇත.
මේ අනුව සලකා බලන ලද කාලසීමාව තුළ බැංකු ගිණුම්වලට කවර ආකාරයකින් හෝ ලැබී ඇති ප්‍රේෂණ මුදල පිළිබඳ පමණක් අවධානය යොමු කරමින් වාහන බලපත්‍ර නිකුත් කිරීමට අමාත්‍යාංශය කටයුතු කර ඇති බව ද විගණන වාර්තාවෙන් පෙන්වා දෙයි.
කැබිනට් අනුමැතියක් හෝ මුදල් අමාත්‍යාංශයේ නිර්දේශයකින් තොරව යෝජනා ක්‍රමය යටතේ බලපත්‍රලාභීන් සඳහා වාහන ආනයනය කිරීමට පහසුකම් සපයන ආනයනකරුවන් ලෙස කම්කරු හා විදේශ රැකියා අමාත්‍යාංශය ලියාපදිංචි කළ ආයතන දෙකක් බලපත්‍රලාභීන් 640ක් සඳහා පහසුකම් සපයන ආනයනකරු ලෙස කටයුතු කර තිබුණ ද වාහන ආනයන කටයුතු වෙනත් පාර්ශ්ව මඟින් සිදු කර තිබුණු හෙයින් මෙම ලියාපදිංචි කර ඇති ආයතන සඳහා අතරමැදි ව්‍යාපාරික අවස්ථාවක් මෙම යෝජනා ක්‍රමය යටතේම නිර්මාණය කර ඇතැයි ද නිරීක්ෂණය වී ඇත.
යෝජනා ක්‍රමය යටතේ ආනයනය කර තිබූ වාහන 510 සඳහා පමණක් සුඛෝපභෝගී බදු නිදහස් සීමාව රුපියල් මිලියන 6 සිට රුපියල් මිලියන 12 දක්වා ඉහළ දැමීම හේතුවෙන් විගණනයේ ගණනය කිරීම් අනුව අයකරගත හැකිව තිබුණු රුපියල් මිලියන 1384ක බදු ආදායමක් රජයට අහිමි වී තිබුණු බව ද නිරීක්ෂණය වී ඇත.
තවද මෙම බලපත්‍ර මත ආනයනය කරන වාහනයක් පිරිවැය, රක්ෂණය හා භාණ්ඩ ප්‍රවාහන (CIF) වටිනාකමින් සියයට 10 බද්දක් ගෙවා වෙනත් පාර්ශ්වයකට පැවරීමට අවස්ථාව දී තිබුණ ද මෝටර් රථ ප්‍රවාහන දෙපාර්තමේන්තුවෙන් ලබාගන්නා ලද විස්තර අනුව වෙනත් පාර්ශ්වයන්ට පවරා තිබූ වාහන 6කට රුපියල් මිලියන 12.8ක් වූ පැවරුම් බදු ගෙවූ බව විගණනයෙන් තහවුරු වී නැත.
විගණන පරීක්ෂාවේදී නිරීක්ෂණය වූ ප්‍රධාන කරුණු වූ අමාත්‍ය මණ්ඩල අනුමැතියලත් කමිටු වාර්තාවෙහි දක්වා තිබූ වාහන ආනයනයට අදාළ 2022 අගෝස්තු මස 31 දිනැති අංක 2/2022 දරන චක්‍රලේඛය නිකුත් කිරීම සම්බන්ධයෙන් අදාළ බලධාරීන්ට එරෙහිව විනය ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමත් අදාළ කාලය තුළ විදේශගත වූ බවට තහවුරු කර නොගෙන හා නිශ්චිත වශයෙන්ම විදේශ ශ්‍රමිකයකු බවට තහවුරු කර නොගත් පුද්ගලයන්ට බලපත්‍ර නිකුත් කිරීම සම්බන්ධයෙන් වැඩිදුර පරීක්ෂාවන් සිදු කර යම් අක්‍රමිකතාවක් සිදු වී හෝ කර ඇත්නම් ඒ සඳහා වගකිවයුතු පාර්ශ්වයන්ට එරෙහිව නෛතික ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමටත් රජයට සිදුව ඇති අලාභයන් අයකර ගැනීමට ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමත්, අදාළ කාලපරිච්ඡේදය තුළ බලපත්‍රලාභී විගමනික ශ්‍රමිකයන් බැංකු ගිණුම් තුළට විදේශ මුදල් ප්‍රේෂණය කිරීමේදී ඒ තුළ මුදල් විශුද්ධිකරණයක් හෝ වෙනත් අක්‍රමිකතාවක් වී තිබේ ද යන්න තහවුරු කර ගැනීමටත් ප්‍රතික්ෂේපිත බලපත්‍ර ද ඇතුළත්ව නිකුත් කරන ලද බලපත්‍ර 1,077ට අදාළ බැංකු ගිණුම් තොරතුරු මහ බැංකුවේ මූල්‍ය බුද්ධි අංශය මඟින් පරීක්ෂා කිරීමත් ඇතුළු නිර්දේශ දහයක් මෙම විගණන වාර්තාවෙන් දක්වා තිබේ.
රන්මලී සෝමසිරි
Be First to Comment